İskilip Elmalı Köyü

A HARFİ:

Abıla: Abla - Yaşlı kadınlara hitap için kullanılır. 

Abu: Abla

Aceğrek: Mide ekşimesi.

Acente: Taze,Yeni,Genelde Sıfır Kilometre Araçlar İçin Kullanılır.

Acun: Dünya, alem.

Afūn Elması: İskilip'e özgü bir elma çeşidi. Sütlü elma da denmektedir.

Afat: Afet - Felaket.

Afur: Ahırda hayvanların yemi ve samanının konduğu yemlik.

Ağdurmak : Dengesini kaybedip yere doğru eğilme.

Ağdürü Çöğdürü: Tahterevalli.

Ağnanmak: Hayvanların yerde sırtüstü yuvarlanması.

Aha : İşte - Burada

Alaçuk: Derme çatma kulübe. Genellikle bağlarda ve bahçelerde ahşap olarak yapılır.

Alaf: Ateş veya Sıcak Kelimeleri için kullanılır

Aniym: Şaşırması Nidası.

Ariym: Şaşırma Nidası.

Aslaretten: Karşısındaki küçümseyerek lafa başlarken kullanılır. -  Hadi ordan, sanki.

Aşlak: Giysi kollarına yapılan ekleme.

Aşur: Tuzlu pişirilip sıcak yenen İskilipe özgü Aşure 

Aşurtma: Bir şeyin üzerinden herhangi bir şeyi atlatmak,  öbür tarafa geçirmek - Semer bağlama aparatı. Hayvanın kuyruk altından geçerek semeri tutan keçe, ya da deriden yapılmış kemer

Avu: Zehir.

Avurt: Yanağın iç tarafı.

B HARFİ:

Badal: Merdiven basamağı, kademe. 

Balak: Kedi yavrusu, encik.

Baldırcan: Patlıcan.

Bannak: Parmak

Bazar: Çarşamba günü,  Alışveriş pazarı.

Bayak - Bayaktan: Deminden, Az Önce.

Bazıytesi: Perşembe günü.

Başoldu: Bitti – Tükendi

Başitmek: Bitirmek

Bedürük: Yıkanmış taranmış yün.

Bıldır: Bir önceki yıl.

Bibik: Leblebi.

Bicik: Kenar, yanıbaşı.

Bidinnacuk: Azıcık, küçücük, çok az miktarda.

Bidinnak: Azıcık, küçücük.

Boyuna- Boyna: Sürekli - Devamlı

C HARFİ:

Caydak : Yavan - Sade - Saf - Ekmeksiz Yemek

Cıynak  : Tırnak,Pençe

Cumayı: Cuma günü.

Cumıytesi: Cumartesi günü. 

Cümcük: Çimdik. Çok az bir şeyi ifade ederken de kullanılır.

Ç HARFİ:

Çavullamak: Karanlıkta veya görmeden elle aramak yoklamak

Çenteleme : Yaralama - Yara Açma – Ağacın Gödesinde Çentik Açma

Çimmek: Yıkanmak

Çigit: Meyve Çekirdeği

Çit : Sepet

Çıngı : Kıvılcım.

Çödürmek: Ayakta Küçük Abdesti Yapmak

D HARFİ:

Deri: Salı Günü

Deşmek: Taprağı Kazmak - Yara Açmak 

Direncen : Ağaçların Yere Yakın Dallarını Yerden Yükseltmek İçin Ağaçtan Çatıl Destek

Donbak : Kel,saçı olmayan yada saçını çok kısa kestirmiş olan

Döbelenmek: İnsanların yerde sırtüstü yuvarlanması.

Duluk : Çene alt kısmı

Duşka : Yanak

Düşenbe: Pazartesi,

E HARFİ:

Elfene : Para Katıştırma

Ellem: Heralde, galiba.

Essah: Gerçek

Emme: Fakat - Ama – Lakin

Enyan Olmak: Şaşırmak, Şok Olmak

Evmek: Acele Etmek

F HARFİ:

Fışkı  : Yaş Hayvan Gübresi

Feşel : Yaramaz, Ele avuca sığmayan

G HARFİ:

Gafsaram Dar: Kafam Bozuk, Moralim Bozuk, Sinirliyim

Gıdım  : Az,  Çok Az

Gıldır gücük : Askeri, az çok anlamında

Giravu: Pazar günü.

Göynek : Gömlek

Gıcırı Bükmek: Boşu boşuna uğraşmak - zorlamak 

Gaydelenme: Nazlanma

Gahillenme : Üzülme - Duygulanma

Gidişme – Gidişmek: Kaşınmak

Gölük: Dişi At

Gügürdemek: Yeni Doğan Çocuğunu Mırıldanması

Gısmuruk: Cimri

Gölbez  : Köpeğin yavrusu

Gaddel  : Acımasız, amansız, sert keskin anlamında kullanılır.

H HARFİ:

Hapaz: Avuç.

Harpuçlama : Bir şeyi ele geçirmek için ani olarak tek elle almak

Hazitmek: Sevmek - Hoşuna Gitmek

Heyiklemek: Bir Kişiyi İzlemek, Hissettirmeden Takip Etmek

Hevenk  : Üzüm, ivaz, domates gibi sebze ve meyvelerin kışa saklamak için dalıyla
bağlanıp bir araya getirilmesi

Hondum: Kaba, Olduğundan İri, İrice

Höppü : Söğüt Ağacının ince dallarındaki kabuktan yapılan düdük tarzı oyuncak

Husalanma : Edişelenmek,kaygıya düşmek, tasalanmak

Hüşkü: Genelde işe yaramaz giyim eşyaları için kullanılsa da bütün işe yaramayan artık, yırtık bozuk eşyalar içinde kullanılır. Molozlar

I - İ HARFİ:

İleşmek: Paylaşmak, Eşit şekilde taksim etmek

İliye : Değilmi - Öyle Değimli

İlistir: Kevgir - Süzgeç

İvitIemek : Ayıklamak

İremeke: Gerçek boyuttan biraz daha küçük olan aşısız kiraz

Irgalamak: Sallama – Sallamak

Iğıldan : Sessizce – Hafifçe Akmak Gitmek

Irık : Dizili tahtalar arasındaki küçük boşluk, kapıların tam kapanmamasından oluşan küçük boşluklar

K HARFİ:

Keşik : İnsanlar İçin Sıra- Kuyruk

Kemüre: Ahır gübresi

Közlempe : Izgaralık Kırmızı Veya Beyaz Et

Kökünden : İzin vermem, hiç olmaz, Asla

Kotarmak : Yemeği tabağa boşaltmak. Mecazi : İşi yoluna koymak.

Küskü: Kalınca Odun

Kuyrugu Ölü: Akrep

L HARFİ:

M HARFİ:

Mesime - Mesitme  : Önemseme ( Sen Beni Hiç Mesimiyon )

Meyhane : Düğün Helvası yapılırken kavrulan un’un  kıvamı

Mızmırık : Güvenilmeyen itimat telkin etmeyen Mızmız

Muzunnaz : Akla hayale gelmedik çeşitte kurnazlık yapan

Mayşalama : Bahçelerde ekim yapmak için ayrılan büyükçe alanlardan her birisi

N HARFİ:

Nelbebi: Leblebi.

Nahal : Nasıl – Ne Şekilde

O HARFİ:

Oklağaç: Yufka ekmeği açmak için kullanılan ince oklava.

Oğşalamak: Oğuşturarak Yıkamak

Ö HARFİ:

Örselemek: Yere serip hırpalamak, eskitmek, yıpratmak, zedelemek, pörselemek.

Örüsger: Rüzgâr, hava akımı, esin.

Örüklemek : Kabın üzerine iyice doldurmak - Alacağından fazla doldurmak

P HARFİ:

Partal - Partalcı :  Palavra - Palavracı 

Pasaklı: Eli, yüzü, üstü, başı kirli, tertipsiz.

Paşa Pöğreği: Pöğreğin çok genişi. Argo olarak ta kullanılır.

Patıdanak: Gürültü ile birdenbire gelmek, düşmek.

Pevrede: Elma, ayva, kabağın pekmezle kaynatılıp yapılan marmelat

Pına: Acemi kümes hayvanlarının ayağına takılan eski ayak.

Pıtpıt Tahtası: Gözleme yapılan yuvarlak saplı tahta.

Pinnik: Kümes.

Pöğrek: Çamurdan yapılıp pişirilmiş, ince, kaynaktan su getirmek için döşenen büz - boru

Pörselemek: Yere serip hırpalamak, eskitmek, yıpratmak, zedelemek, örselemek.

Puykurmak: Fırlamak, fışkırmak.(su puykurdu)

S HARFİ:

Sahu: Ceket.

Salım: Nezle, grip.

Salli: Ağaç tornacısı.

Segirtmek: Koşmak

Sekümen: Kapı ve merdivenin hafif çıkıntı yeri.

Senek: Çay bardağının çok büyüğü.

Serkeplenme: Oyalanma, ağırdan alma. Selkeplenme olarak da kullanılır. 

Siğnenmek: Saklanmak, gizlenmek.

Sile: Kabın ağzına kadar dolu hali.

Solgu: Dibek dövmekte kullanılan saplı tokmak.

Soyha : Ölü üzerinden çıkarılan elbise

Sölpük: Üstüne başına, kendisine özen göstermeyen kişi, pasaklı.

Su Sıyırtmak: Bağ bahçe sulamak için suyu hattan yerine kadar getirmek.

Subut: Verdiği sözü yerine getirmek.

Susak- Sunak: Yazma ekmeğinden (yufka) sulu yemekleri kaşıksız yemek için yapılan bir lokma ekmek 

Sümsük: Yumruk

Sümdük : Herşeye gönlü olan Ayran gönüllü

Sürgüç: Bulaşık bezi.

Ş HARFİ:

Şapsal: Kır çeşmelerinde çamdan oyulmuş uzunca saplı, su içilmek için kullanılan kap.

Şerbetlik: Ocaklığın üstündeki çıkıntı.

Şeremet: Çabuk, Tez, Hızlı

Şeremet Kabağı: Gazyağı vesaire koymak için kullanılan huni.

Şilep : Tatlı lekesi

Şibidik: Arkası olmayan düz kadın pabucu.

Şinnemek: Şımarmak, Yaramazlık yapmak

T HARFİ:

Tahtaboş: Yazları yerden yüksekçe yere tahtaları koyup üzerine yatılan karyola.

Talaka: At arabası

Tebelleş: Bir şeyin üzerinde ısrarla durmak, musallat olmak.

Tengelbaş : Takla atmak.

Teğin: Sincap

Tımman: Pantolon Tumman olarak da kullanılır.

Tınsırma: Aksırma, hapşırma.

Topalak: Domates.

Tehne: Tenha, Sakin, Boş, Bomboş, Kimse Yok,

Tevkir: Nişan - Nişanlı

Temşüt : Sahur

Toklu: Erkek Koyun - Koç

Tombu : Tepecik, tümsek

U HARFİ:

Uğunmak: İnlemek,Acı Çekmek 

Urup: Yunus eriği, koruktan yapılan ve limon yerine yemeklere konulan ekşi.

Ü HARFİ:

Üğmek: Ağaçların meyvalarının olduğu en uç dalları.

Ümük: Boğaz.

Y HARFİ:

Yunmak: Yıkamak -Yıkanmak

Yoha: İnce – İncecik

Yarsımak: Beğenmek - Çok beğenmek – Sihiplenmeye hevesli olmak

Yürütmek : Bir şeyi  Habersizce almak, bir nevi hırsızlık yapmak

Yüklük : Eski İskilip evlerinde yatak, yorgan,halı ve kilimlerin üst üste istiflendiği gömme dolap benzeri kapaklı veya kapaksız bölüm

Z HARFİ:

Zeklemek: Ağsamak – ayaklarını tam olarak yere basamamak

Zıarmak: Direnmek karşı gelmek

Zırzımuk:  Dolu ( Dolu Yağdı )

Zollu: İyi,Güzel,Hoşa Giden,